روش بافندگی دستگاهی

تعریف:

    در هم پیچاندن رشته‌های تار و پود رنگین ( پنبه‌ای ابریشمی و پشمی) با استفاده از انواع دستگاه‌های بافندگی دستی و ابزار ساده برای تولید محصول یکبارچه و تخت (انواع پارچه و زیلو) به منظور پوشاندن سطوح و تهیه‌ی پوشاک مختلف را روش بافندگی دستگاهی  گویند.

انواع:

    پایه و اساس تولید آثار بافندگی دستگاهی، عبور دادن رشته‌های پود از لابه‌لای تار به روش‌های گوناگون است. در هم یافتن رشته‌های تار و پود به سه شیوه‌ی ساده و پیچیده  و تلفیقی انجام می‌شود. تفاوت شیوه‌ی بافت، ضخامت و رنگ رشته‌های به کار رفته و جنس آنها، هم چنین شیوه‌ی نقش‌پردازی سبب آشکار شدن تفاوت و تنوع محصولات می‌شود. هر یک از دستبافته‌های این روش به دلیل ویژگی‌های یاد شده و کاربردی خاصی پیدا می کند. گروهی از آنها که با استفاده از رشته‌های ظریف و نازک  بافته شده و انعطاف پذیرند و برای انواع پوشاک مورد استفاده قرار می‌گیرند به پارچه های دستبافت سنتی شهرت دارند. از محصولات این گروه پارچه‌های کرباس، زری، ترمه ، مخمل و … را می‌توان نام‌برد.

    گروهی دیگر که از بافته شدن رشته‌های ضخیم پنبه‌ای یا پشمی حاصل می‌شوند برای زیرانداز مورد استفاده قرار می‌گیرند. زبلو و جاجیم آثار بارز این گروه از بافته‌های دستگاهی است.

    در یک تقسیم بندی دیگر می‌توان زیلو و جاجیم و پارچه‌هایی مانند کرباس، متقال، شمد و غیره را آثار و شیوه ‌ی ساده‌ی بافندگی دستگاهی دانست و پارچه‌های زری ترمه و مخمل را در شیوه‌ی پیچیده‌ی بافندگی دستگاهی برشمرد. همچنین برخی از پارچه‌ها را که از تلفیق دو شیوه‌ی بافندگی یاد شده می‌بافند در گروه آثار شیوه‌ی تلفیقی قرار می‌دهند .