تبریز شهری بزرگ در منطقهٔ آذربایجان ایران، مرکز استان آذربایجان شرقی و هستهٔ مرکزی کلانشهر تبریز است. این شهر، بزرگترین قطب اقتصادی منطقهٔ آذربایجان ایران و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته میشود.با ما همراه باشید تا صنایع دستی تبریز را بشناسید.
شهر تبریز ۲۴۴٫۵۱ کیلومتر مربع (حریم شهر: ۱۰۱۴٫۴۵ کیلومتر مربع) وسعت دارد و بر همین اساس، سومین شهر بزرگ ایران (به لحاظ مساحت) پس از تهران و مشهد محسوب میشود. جمعیت آن نیز در سال ۱۳۹۵ خورشیدی بالغ بر ۱٬۵۸۴٬۸۵۵ نفر (حریم شهر: ۱٬۷۲۷٬۴۷۶ نفر) بوده و در سال ۲۰۲۲ میلادی به ۱٬۶۴۳٬۹۶۰ نفر رسیدهاست؛ که بر این اساس، پنجمین شهر پرجمعیت ایران و ۳۴۴ امین شهر پرجمعیت جهان به شمار میرود. اکثریت ساکنان تبریز آذری هستند و به زبان ترکی آذربایجانی با لهجهٔ تبریزی سخن میگویند.
تبریز در طول تاریخ خود با فراز و فرودهای بسیاری روبهرو بودهاست. تاریخ این شهر، اشغال توسط بیگانگان و حوادث جانکاه طبیعی –از جمله زمینلرزههای مهلک– را تجربه کردهاست. سنگ بنای تبریز کنونی به دوران اشکانی و ساسانی برمیگردد.
صنایع دستی تبریز کدام است؟
صنایع دستی تبریز آنقدر متنوع و زیبا هستند که شما می توانید به راحتی یک یادگاری ماندگار از این شهر زیبا و دوست داشتی برای خودتان بخرید یا بهترین سوغاتی را برای دوستان و عزیزانتان تهیه کنید. همانطور که می دانید، صنایع دستی هر شهری، نشانهای از فرهنگ و سنت دیرینه مردم آنجا دارد و به همین دلیل خیلی مهم و ارزشمند هستند.
شهر تبریز از سالهای گذشته به عنوان یکی از مهم ترین مراکز سیاسی و اقتصادی ایران محسوب می شود و از تاریخ بسیار غنی برخوردار است. در حال حاضر، این شهر به عنوان قطب گردشگری شمال غرب ایران شناخته میشود. شهر تاریخی تبریز پر از رمز و راز است و از همان دوران گذشته، هنر و فرهنگ مردمان این شهر شهرت بسیاری دارد.
اما میخواهیم باهم به صنایع دستی فاخر تبریز بپردازیم. از مهمترین صنایع دستی تبریز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چرم تبریز: اگه شما هم به محصولات چرم مثل کیف، کفش و انواع لباس های چرمی علاقه دارید، باید بگوییم که شهر تبریز پایتخت صنعت چرم و کفش در ایران میباشد و از ادوار گذشته تا کنون تعداد بسیار زیادی از کارخانههای چرمسازی و کارگاههای تولید کفش دستدوز و صنعتی در این شهر مشغول به فعالیت بودهاند.
- فرش و تابلو فرش تبریز: یکی از معروف ترین و مهمترین فعالیتهای صنایع دستی شهر تبریز، تولید انواع فرش و تابلو فرشهای زیبا و چشمگیر است که قدمت این هنر به قبل از دوره صفویه برمی گردد. فرش تبریز یکی از بهترین و مرغوب ترین قالیهای ایرانیست که شهرت بینالمللی نیز دارد. به طور کلی می توانیم بگوییم که تبریز به عنوان یکی از قدیمیترین و معروفترین مراکز بافت فرش دستبافت در دنیا محسوب میشود. پس اگه قصد دارید فرش و تابلوفرش های خاص و منحصر به فرد تهیه کنید، حتما به این شهر سر بزنید! بیشتر این فرش ها از پشم یا ابریشم تولید میشوند و بسیار با کیفیت و بی نظیر هستند. بدون شک، تنوع طرح و رنگ در فرشهای تبریز نگاه هر بیننده ای را به سوی خود جلب می کند.
- جاجیم تبریز: جاجیم یک نوع از از انواع دستبافتهای عشایریست که با استفاده از نخهای رنگی و ظریف پشمی و پنبهای یا تلفیقی از پشم و پنبه بافته میشود. جاجیم ها معمولا از طرح های زیبای هندسی برخوردارند و به عنوان زیر انداز استفاده میشوند. یک نوع جاجیم بدون نقش و نگار هم وجود دارد که به آن جاجیم موج گفته میشود.
- هنر سوزن دوزی تبریز: یکی از معروف ترین صنایع دستی تبریز، هنر سوزن دوزی یا ابریشم دوزی است که در شهر ممقان در ۴۲ کیلومتری تبریز انجام میشود. سوزن دوزی هنر دست دختران و زنان هنرمند است که روی محصولات مختلفی مثل کمربند، کفش، کیف، جلیقه و رومیزی انجام میشود. طرحهای زیبا و چشم نوازی که در این هنر استفاده میگردد معمولا به شکل ذهنی و بازتاب فرهنگ، دید و برداشت هنرمند از طبیعت میباشد.
- سبدبافی در تبریز: سبد بافی یکی از هنرهایی است که در شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی رونق بسیار زیادی دار و از آنجایی که قدمت خیلی طولانی دارد، در سال ۱۳۹۴ به ثبت ملی رسیده است. این سبد ها در طرح ها و رنگ های مختلفی تولید میشوند و میتوانند یک سوغاتی و یادگار عالی از شهر تبریز باشند.
- معرقکاری در تبریز: هنر معرقکاری، موزاییکسازی یا کاشی معرق یکی از معروف ترین هنرهای استان آذربایجان شرقی است که قدمت و رونق آن به دوران سلجوقیان برمیگردد. هنرمندان و استادکاران کاشی معرق با استفاده از این هنر اصیل ایرانی بسیاری از ساختمانها و مساجد را در نهایت زیبایی تزیین میکنند.
جمع بندی
در میان تمامی صنایع فاخر تبریز به مهمترین آنها اشاره کردیم اما هرچه که گفته شود برای این شهر تاریخی و زیبا و با اصالت کم خواهد بود. پیشنهاد ما به شما این است که اگر تابحال از این شهر زیبا و صنایع دستی آن دیدن نکردهاید، حتما به تبریز سفر کنید و از تمام ظرفیتهای این شهر بافرهنگی غنی لذت ببرید.