معرق کاری

بریدن و کنار هم چسباندن قطعات مسطح چویی خود رنگ و دیگر مواد (فلز و صدف) برای ایجاد پوشش تزیینی تخت براساس طرح‌ها و نقش‌های متنوع را معرق کاری می گویند.

هدف و کاربرد:

از معرق کاری برای ایجاد نقش و نگار بر سطح اشیایی مانند درب‌های ورودی، گنجه‌ها، صندوق، میز، دیوارک جداکننده (پاراوان)، قاب و همچنین ساخت تابلو با موضوع‌های گوناگون استفاده می‌شود.

شکل ظاهری:

بیشتر آثار معرق به صورت تخت و مسطح دیده می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی معرق ‌کاری که در ظاهر آن جلوه دارد، بهره‌گیری هنرمندانه از تنوع رنگی چوب‌های طبیعی و خودرنگ است که گاه تمامی سطح کار را می‌پوشاند و گاه موضوع اصلی معرق کاری شده و پیرامون آن با استفاده از مواد مصنوعی رنگی تکمیل می‌شود. .

فناوری (روش تولید)

ابزار و وسایل

ابزار و وسایل معرق کاری به ترتیب عبارتند از : میز کار و تخته‌ی پیشکار نصب شده بر آن، گیره‌های دستی و ثابت، کمان‌اره و تیغه‌های آن، چکش و میخ کش ، دریل دستی و انواع مته ، چوب ساب و سنباده و دستگاه ساب و پولیش.

مواد و مصالح:

انواع لایه های چوبی رنگی (چنار ، توت، گردو ، عتاب ، زبان گنجشک، ممرز، افرا، سنجد، گلابی، فوفل و …)، ورقه‌های فلزی از جنس برنج، مس و آلومینیم ، مواد طبیعی (صدف، استخوان و عاج)، مواد مصنوعی مانند فبیر و رزین پودرهای رنگی قهوه‌ای و سیاه و چسب چوب .

مراحل معرق کاری

با توجه به طرح و کاربرد مورد نظر، زیر ساخت ( زیر کار) مناسب انتخاب می‌شود.
طرح انتخابی را بر روی تخته سه لایی (قالب) هم اندازه با زیر کار می‌چسبانند.
تخته سه لایی را براساس طرح برش زده و قطعات را دوباره روی زیر کار قرار می‌دهند.
اجزای قالب برش خورده را برداشته و به صورت موقت بر چوب‌های خود رنگ انتخابی با مواد و مصالح غیر چوبی می‌چسبانند.
چوب‌های خود رنگ را به اندازه‌ی قالب برش می‌زنند.
قطعات چوب برش خورده را از قالب جدا کرده و بر روی زیر کار جایگزین قالب می‌کنند.
چوب‌های جایگزین شده را بر روی زیر کار می‌چسبانند.
شیارها و درزهای بین قطعات چوبی را با ترکیبی از چسب و پودرهای رنگی پُر می‌کنند .
با دستگاه ساب سطح معرق را می‌سایند و پرداخت می‌کنند.
محصول معرق کاری را رنگ کاری، پولیستر ریزی و پرداخت نهایی می کنند .

این هنر در سراسر کشور به خصوص شهرها رواج دارد .