استادان صنایع دستی قلمزن و آثار معاصر
قلمزنی معاصر ایران امروزه بیشتر در شهرهای اصفهان تهران و شیراز انجام میشود. جنس ظروف و لوحههای قلمزنی شده بیشتر از مس و برنج میباشد . نقوش مورد استفاده نیز معمولا از نقوش دورههای ممتاز و برجسته قلمزنی در تاریخ ایران است.
البته در بین هنرمندان معاصر این رشته کارهای جدیدی با الهام از این دورانها انجام شده است که مشاهده و مطالعه این آثار در گنجینههای کشور و به ویژه گنجینه صنایع دستی معاصر ایران سازمان میراث فرهنگی، تماشاگه تاریخ در تهران به هنرجویان توصیه میشود
از اساتید معروف و معاصر هنر قلمزنی آقایان : مرحوم دهنوی، علاقه مندان، ظریف، هاکوپیان، نامجو، فیناستیان و … میباشند. در این بخش شما را با زندگی سه تن از این عزیزان آشنا میکنیم.
زنده یاد استاد مرحوم محمود دهنوی متولد ۱۳۰۵- اصفهان یکی از استادان صنایع دستی
استاد ۸ ساله بود که در کارگاههای قلمزنی به آموختن و کار در این رشته مشغول شد. ذوق، اشتیاق و استعداد سرشار او باعث شد که به زودی مستقل شود و به اداره کارگاههای قلمزنی بپردازد. طراحی را از مکتب مرحوم استاد حاج منصور الملک فرا گرفت و به توصیه ایشان، سالها نقوش بناهای تاریخی اصفهان را مورد مطالعه قرار داد. در ادامه این بررسیها تحقیق درباره طرحها و نقوش ادوار تاریخی ایران، (هخامنشیان، اشکاتیان، ساسانیان و سلجوقبان) را شروع کرد. او بر این اعتقاد بود که قلمزن باید ابتدا از گذشتگان پیروی کرده و بعد از بهرهگیری و آشنایی کامل با آثار و سبکهای گذشته، نوآوری کند. او هنرمندی بود که توانست قلمزنی و زرگری دوران هخامنشی و ساسانی را که ناشناخته مانده بود با همانندسازی آثار آن دوره، کشف و احیا کند.
سی تا چهل قطعه از این آثار و همچنین آثاری به شیوه دوره سلجوقی که تلفیقی از برنج و نقره میباشد در موزه هنرهای ملی ایران نگهداری میشود. ضمن خلق این آثار، استاد با الهام از دورانهای تاریخی هنر ایران، آثار بدیعی در رشته قلمزنی خلق کرده است
استاد محمود دهنوی در سال ۱۳۳۴ به استخدام اداره کل هنرهای زبیا در آمد و بیش از ۲۶ ساله کارگاه قلمزنی این اداره را با هدف توسعه تعلیم و احیای این رشته اداره نمود و پس از دوران بازنشستگی چند سالی در دانشگاه هنر و دانشکده هنر دانشگاه الزهرا به تدریس هنر قلمزنی و طراحی سنتی پرداخت. نمایشگاههای متعددی از آثار استاد در داخل و خارج از کشور برگزار شده است. استاد محمود دهنوی بعد از ساخت ضریح حضرت رضا (ع) در سال ۱۳۸۰ وفات یافتند
استاد احمد فیناستیان، متولد ۱۳۱۶- اصفهان یکی از استادان صنایع دستی
در اصفهان از ۹ سالگی نزد استاد محمود فرشی زاده قلمزنی را آغاز کرد و پس از ۱۰ سال تجریهاندوزی به تهران آمد و مدت پانزده سال نیز زیر نظر استاد دهنوی، فراگیری قلمزنی را ادامه داد. ایشان از سال ۱۳۴۵ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر (میراث فرهنگی کنونی) در آمد و اکنون مدیریت کارگاه قلمزنی میراث فرهنگی را به عهده دارد. همچنین در دانشگاه سوره و دانشکده میراث فرهنگی و گردشگری، مشغول به تدریس است. آثار استاد فیناستیان در موزه چهل ستون اصفهان، موزه هنرهای ملی ایران و میراث فرهنگی نگهداری می شود.
استاد محمدرضا پوشیده نامجو متولد ۱۳۲۲- رشت یکی از استادان صنایع دستی
از ۱۰ سالگی فراگیری قلمزنی را نزد استاد علاقه مندان شروع کرد. سپس تحت نظارت استاد دهنوی آن را ادامه داد. ۱۵ ساله بود که قلمزنی را به طور مستقل آغاز کرد. در سال ۱۳۴۷ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر – میراث فرهنگی کنونی- درآمد و تاکنون در این سمت مشغول به کار است. او آثاری را با تلفیق روش و نقوش دوران ساسانی، صفوی و سلجوقی خلق کرده است. این آثار زبیا و نفیس در موزه بهارستان و میراث فرهنگی نگهداری میشود. از ابتکارات استاد نامجو در هنر قلمزنی روش به کارگیری و استفاده از قلمها، در اجرای نقوش خط و خوشنویسی است.
استاد از سال ۱۳۶۴ در دانشگاه هنر و دانشکده هنر دانشگاه الزهرا مشغول تدریس بوده و در تعداد زیادی نمایشگاه نیز شرکت داشته است. ایشان در سال ۱۳۷۸ با حضور در بخش هنرهای قرآنی در نمایشگاه بین المللی قرآن، لقب خادم قرآن را به خود اختصاص دادند.