گل و مرغ
طراحی، رنگ آمیزی و ساخت و ساز انواع طرح ها و نقش های گیاهی و پرندگان در حالت های مختلف برای ایجاد نگاره های مستقل و کاربردی (جلد . قلمدان و …) را گل و مرغ سازی می گویند
در این هنر رابطهی عارفانهای میان دو آفریدهی زبیا و ظریف پروردگار یعنی گل و بلبل (مرغ آواز خوان) با خیالپردازی به تصویر کشیده میشود. ویژگی مهم این هنر گذشته از موضوع ، پرداز نقطهای بسیار ظریف و پرکار نقشهاست.
هدف و کاربرد گل و مرغ:
جلدهای قرآن کریم و کتابهای مذهبی اولین بستر اجرای گل و مرغبه شمار میروند. ولی این هنر به تدریج بر سطح آثاری مانند قلمدان، صندوقه، قاب آینه، جلد سایر کتابها و نیز به صورت نگارههای مستقل گسترش یافته است.
شکل ظاهری گل و مرغ:
هنر گل و مرغ بیشتر به صورتهای تخت بر سطوح کاغذی، مقوایی و گاه چوبی اجرا میشود. گاهی نیز بر آثار دیگر صنایع دستی از جمله ظروف مینابی، کاشی و … مورد استفاده قرار میگیرد. گلهای به کار رفته در این هنر بیشتر انواع گل محمدی، زنبق، لاله، نرگس، داودی و غنچه آنهاست.
در کنار گلها نیز برندگانی کوچک و رنگارنگ با بالهای باز یا بسته و در حال ترنم، قرار گرفتهاند.
روش تولید
ابزار و مواد و مصالح در این هنر همانند ابزار و موادی است که در نگارگری به کار میرود.
مراحل تولید
طرح اولیه را اجرا و بر روی زمینه منتقل میکنند.
قلم گیری اولیه را انجام میدهند.
نقشها را با رنگهای جسمی رنگ آمیزی میکنند.
با استفاده از رنگهای روحی با دقت و ظرافت نقشها را ساخت و ساز نقطهای میکنند.
دور نقشها قلم گیری میشود.
جدول کشی را انجام میدهند .